Subordonata cauzala

Subordonata cauzala

Arata cauza indeplinirii actiunii din regenta.

Are corelative in regenta: eo, ideo, idcirco, propterea - de aceea, ob eam rem, ob eam causa, qua de causa- pentru acest motiv..

Se introduce prin urmatoarele elemente de relatie: quod, quia, quoniam - cu modul indicativ arata o cauza reala; aceleasi elemente de relatie cu conjunctivul arata o cauza nonreala. Se mai introduce prin conjunctia cum, care se construieste numai cu conjunctivul.

Maiores nostri, cum regum potestatem non tulissent, magistratus annuos creaverunt. Stramosii nostri, deoarece nu au suportat puterea silnica a regilor au creat magistraturi anuale.

Nemo prudens punit quia peccatum est, sed ne peccetur. Nici un om prevazator nu pedepseste fiindca s-a gresit, ci ca sa nu se greseasca.

Ingemescunt non quod doleant, sed quia omne corpus intenditur. Incep sa geama nu fiindca i-ar durea, ci pentru ca li se intinde intreg corpul.

Substitutia cauzalei

Se face prin urmatoarele subordonate:

relativa circumstantiala: Habeo magnam admirationem meo patri, qui philosophim me didicit. Am o mare admiratie pentru tatal meu, care (fiindca) m-a invatat filosofia.

Participiala relativa:  Rides nos Coracine, nil olentes. Razi de noi Coracine, fiindca nu mirosim a nimic.

Participiala absoluta: Mortuo duce, omnes milites terga verterunt. Fiindca a murit comandantul toti soldatii au luat-o la goana.

Exercitii de autoevaluare

Traduceti in limba romana:

1. Demaratus, Tarquinii regis pater, tyrannum Cypselum, quod ferre non poterat, fugit Corintho. Non me vixisse paenitet, quoniam ita vixi ut non frustra me natum existimem, et ex vita discedo tamquam ex hospitio, non tamquam e domo. Antiochus qui animo puerili esset nihil de Verris improbitate suspicatus est. Accusatur Milo quod Clodium occiderit. Iure Ennius sanctos appellat poetas, quod quasi deorum aliquo dono atque munere commendati nobis esse videantur. Alexander cum in Sigeo ad Achillis tumulum adstitisset: "O fortunate, dixit, adulescens, qui tuae virtutis Homerum praeconem inveneris!"

2. Caedi discipulos minime velim, quia deforme atque servile est. Atticus a nonnullis reprehendebatur, quod parum odisse malos cives videretur. Non irascetur sapiens peccantibus, quia scit neminem nasci sapientem, sed fieri. Male humanis ingeniis natura consulit, quod plerumque non futura sed transacta perpendimus. Quia sapiens est, semper quietus est.

Traduceti in limba latina:

Iti multumesc (gratias agĕre) pentru ca ai venit asa de repede (celere). Fiindca Caesar a scris Comentariile despre razboiul cu Galii (Comentarii de bello Gallico) avem acum informatii (cognitio, onis) importante (magnus, a, um) despre acestia. De vreme ce nu ai gresit (erro, are) nu trebuie (debeo, ēre) sa ceri iertare (disculpo, are). Pentru ca primavara (ver, is) a fost lunga (longus, a, um), toate lucrarile (opus, eris, n) agricole (agricultura, ae) s-au facut la timp (tempus, oris). Fiindca Cicero a iesit consul (consul, is), Catilina a conspirat (coniuro, are) impotriva (contra-Ac) lui.