Subordonata completiva interogativa indirecta

Subordonata completiva interogativa indirecta

Subordonata completiva interogativa indirecta presupune trecerea intr-un regim de subordonare a unei propozitii interogative directe.

Verbele care introduc o astfel de completiva fac parte din categoria verbelor dicendi: interrogo, quaero, peto, cogito, dubito, scio, nescio, ignoro si sentiendi: video, audio, sentio.

Completiva interogativa indirecta poate fi simpla sau dubla, fiecare avand elemente de relatie specifice.

Completiva interogativa indirecta simpla poate fi introdusa de:

pronume interogativ: quis, quid - Nescio quis veniat. Nu stiu cine vine.

Pronume relativ: qui, quae, quod - Cognosco quem hominem mihi ostendis - Cunosc ce fel de om imi arati.

Pronume nehotarat:  quisnam, quidnam, qualis, quantus, quot, uter: Quaerere debetis iudices, uter utri insidias fecerit - Trebuie sa cercetati judecatori care a uneltit impotriva cui.

Adverbe relativ-interogative: ubi, unde, quo, qua:  Non recordor unde ceciderim - Nu-mi amintesc de unde am cazut.

-ne enclitic: Videamus primum deorumne providentia mundus regatur - Sa vedem mai intai daca lumea este condusa de providenta zeilor.

Particula -an:  Dubito an Venusiam tendam: Ma indoiesc daca sa plec la Venusia.

Particula num: Legati speculari iussi sunt num sollicitati animi sociorum a rege Perseo essent. Au poruncit sa fie cercetati solii daca sufletele aliatilor au fost ispitite de catre regele persan.

Conjunctia ut: Vides ut alta stet nive candidum. - Vezi cum sta stralucitor sub zapada groasa.

Conjunctia si: Canes aluntur ut significent si fures venerint. Cainii sunt hraniti sa dea de veste daca vin hotii.

Completiva interogativa indirecta dubla se introduce prin particulele interogative:

nean, utruman, anan, -ne, an-: Consultabat utrum Romam proficisceretur an Capuam teneret. Se consulta daca sa plece la Roma sau sa ramana la Capua.

Modul folosit in completiva interogativa indirecta este conjunctivul supus concordantei timpurilor (vezi concordanta timpurilor de la completiva conjunctivala).

Exercitii de autoevaluare

Traduceti frazele in limba romana si analizati subordonatele completive interogative indirecte:

1. Non vides quanto aliter patres, aliter matres indulgeant? Videtisne ut apud Homerum saepissime Nestor de virtutis suis praedicet? Socrates cum rogaretur cuiatem se esse diceret: Mundanum, inquit. Neminem vero senem audivi oblitum quo loco thesaurm obruisset. Cupio scire quid agas et ubi sis hiematurus. Mihi quaerendum esse visum est quid esset cur plures in omnibus rebus quam in dicendo admirabiles exstitissent. Ostendis qualis tu, si ita forte accidisset, fueris illo tempore consul futurus. Quantum odii adversus hostes libertatis antiqui haberent, parietem ac tectorum in quibus versati fuerant ruinis testabantur. Est boni consulis non solum videre quid agatur, verum etiam providere quid futurum sit. Nescit utrum consistere velit an mare transire. Socrates, ab adulescentulo quodam consultus utrum uxorem duceret an se omni matrimonio abstineret, respondit utrum eorum fecisset, acturum paenitentiam.

2. Quid sit futurum cras fugere quaerere. Expertus es quam caduca felicitas esset. Scire velim utrum legat an scribat. Quantum dolorem acceperim fratris morte, tu existimare potes. Fabularum cur sit inventum genus, brevi docebo. Themistocles, cum consuleretur utrum bono viro pauperi an minus probato diviti filiam collocaret: Ego vero, inquit, malo virum qui pecunia egeat quam pecuniam quae viro.  Germani perterriti celeritate adventus nostri perturbantur copiasne adversus hostem educere an castra defendere an fuga salutem petere praestaret. Cogitate quantis laboribus fundatum imperium una nox paene delerit.

Traduceti in limba latina:

Eu nu inteleg (intelligo, -ere) ce faci. Ce simt (sentio,- ire) eu insumi, daca va place (placeo, -ere), va voi spune. Ganditi-va (cogito, -are) bine ce trebuie facut (ago, -ere la perifrastica pasiva). Este propriu (esse + G.) unui bun consul nu numai (non solum . sed etiam) sa vada ce se intampla (ago, -ere) dar si sa prevada ce se va intampla (facio, -ere). Nimic nu este mai dificil (dificilis, -e) decat (quam) sa vezi ce trebuie (debeo, -ere).